آرشیو مرداد ماه 1401

كمپ ترك اعتياد اهواز، مركز ترك اعتياد اهواز كمپ : به طور ميانگين مصرف نيكوتين باعث ايجاد مرگ و ميرهاي بسيار زيادي در سطح دنيا مي‌شود. مرگهاي ناشي از ماده نيكوتين از مجموعه مرگ هايي كه ناشي از بيماري ايدز، الكل و مواد مخدر اعتيادآور ديگري مانند شيشه، كراك، هروئين و يا تصادفات، قتل، خودكشي و آتش سوزي نيز بيشتر مي باشد.

منبع نوشته : ماده روانگردان نيكوتين

مصرف دخانيات يكي از عوامل ايجاد مرگ و مير در دنياست كه البته مي‌توان از آن پيشگيري كرد. بر همين اساس و بر اساس تحقيقات انجام شده در رابطه با تاثيرات استعمال دخانيات مشخص شده كه افرادي كه سيگار مي كشند به طور ميانگين ۱۰ سال كمتر از افراد غير سيگاري عمر مي كنند.

اعتياد به نيكوتين به خصوص سيگار، قليان و پيپ يكي از انواع اعتياد هايي است كه داراي شيوع بسيار بالايي مي باشد و خود يكي از انواع مواد مخدر و روانگردان است كه در ميان جوانان و نوجوانان بسيار شايع است. متاسفانه به دليل در دسترس بودن و ارزان بودن اين ماده، تمامي مضرات و آسيب هاي ناشي از مصرف آن پنهان مانده است و افراد بدون توجه به آثار زيانبار آن به مصرف آن روي مي آورند.

در همين رابطه افزايش آگاهي از مضرات و تاثيرات مخرب اين ماده مخدر روانگردان ممكن است از اعتياد به اين ماده جلوگيري به عمل آورده و از مصرف نيكوتين در هر شكل و فرمي ممانعت ورزد.

نيكوتين چگونه به دست مي آيد؟

نيكوتين يكي از انواع مواد شيميايي و جز چهار هزار ماده موجود در گياه تنباكو مي باشد كه يك نوع از مواد روانگردان محسوب مي شود. اين ماده در حالت طبيعي به حالت مايع و بي رنگ وجود دارد كه در مجاورت هوا و سوزانده شدن بوي تندي از خود متصاعد مي كند. گونه هاي مختلفي از گياه تنباكو وجود دارد كه داراي مرغوبيت و كيفيت متفاوتي مي باشند. ميزان نيكوتين موجود در آنها متفاوت است، در حقيقت هر چه ميزان نيكوتين موجود در تنباكو كمتر باشد و قند موجود در آن بيشتر باشد، داراي كيفيت و مرغوبيت بيشتري مي باشد.

گياه تنباكو در بسياري از كشورها كشت مي شود و به عنوان يك صنعت بزرگ در دنيا شناخته مي شود. اين گياه در اكثر كشورهاي آسيايي و آمريكاي شمالي و حتي اروپا نيز كاشته مي‌شود. برگ تنباكو پس از خشك شدن و تصفيه در اشكال مختلف به بازار عرضه مي گردد. اما تنباكوهايي كه داراي درصد نيكوتين بالاتري هستند، براي مصارفي مانند قليان و پيپ مورد استفاده قرار مي گيرند.

تاثير نيكوتين و سيگار بر افراد

نيكوتين موجود در توتون يا تنباكو پس از مصرف از طرق مختلف مي‌تواند وارد گردش خون فرد شده و خود را به مغز و تمامي بدن برساند. انتقال نيكوتين بسيار سريع است و بيشتر از ۱۵ ثانيه زمان نمي برد كه به مغز برسد. نيكوتين را به روش‌هاي گوناگون مي توان مصرف نمود. به طور مثال، از طريق جويدن برگ هاي تنباكو، دود كردن توتون و حتي از طريق برچسب هاي نيكوتين نيز اين ماده مي تواند جذب بدن شود.

نكته مهم در رابطه با تاثيرات نيكوتين اين است كه اين ماده هم داراي تاثيرات محركي است و هم كند كنندگي. اين ماده پس از ورود به مغز باعث افزايش ناگهاني قند خون شده و منجر به افزايش ضربان قلب، فشار خون و ريتم تنفس فرد مي گردد. از طرف ديگر اين ماده روانگردان به صورت غير مستقيم باعث آزادسازي دوپامين در مغز شده و باعث ايجاد لذت در فرد مي‌گردد.

اين تاثيرات در همه انواع مواد اعتياد آور يكسان هستند و افراد به دليل واكنشي كه مغز به اين دسته از مواد از خود بروز مي دهد، مبتلا به اعتياد مي شوند. در حقيقت عامل اعتياد به انواع مواد مخدر تاثيراتي است كه باعث ترشح دوپامين در مغز مي گردد. از طرف ديگر بر اساس ميزان نيكوتين مصرف شده و سطح برانگيختگي سيستم عصبي فرد، اين ماده مي تواند تاثيرات كندكنندگي و يا مخدر داشته باشد.

دليل گرايش نوجوانان به نيكوتين چيست؟

افرادي كه در دوران نوجواني به مصرف نيكوتين و سيگار كشيدن روي مي آورند، در بزرگسالي نيز مصرف خود را ادامه داده و در معرض ابتلا به انواع اعتياد ها مانند الكل و ساير مواد مخدر مانند ماري جوانا يا حشيش قرار مي گيرند. مصرف سيگار در دوران نوجواني تاثيرات مخرب ژنتيكي بسيار زياد براي فرد داد و حتي از افرادي كه در سنين بالاتر به مصرف سيگار و نيكوتين روي مي‌آورند، آسيب‌هاي بيشتري را متحمل مي شوند.

ترك نيكوتين يا سيگار در كمپ ترك اعتياد اهواز كمپ تحت نظارت مشاورين و روانكاوان مراكز ترك اعتياد همكار قرار مي‌گيرد و مي‌تواند به افراد كمك كند تا به يك ترك موفق و بدون بازگشت دسترسي پيدا كنند.

مشكلات عاطفي

يكي ديگر از دلايل مصرف و گرايش نوجوانان به نيكوتين و سيگار، وجود مشكلات عاطفي، شخصيتي و عدم اعتماد به نفس كافي مي باشد. افرادي كه در محيط هاي خانوادگي ناسالم و بيمار رشد مي‌كنند، عموما گرايش بيشتري نسبت به مصرف انواع مواد مخدر مانند نيكوتين و سيگار دارند.

والدين سيگاري

از طرف ديگر نوجواناني كه داراي والدين سيگاري هستند، ممكن است نسبت به مصرف اين ماده يعني سيگار گرايش بيشتري از خود نشان دهند. از سوي ديگر فشار همسالان و پيشنهادات مصرف نيكوتين در گروه همسالان و ترغيب نوجوانان به مصرف سيگار مي تواند تاثير بسزايي در اين رابطه داشته باشد.

مكانهاي مصرف عمومي

وجود مكانهاي مصرف قليان مانند سفره خانه هاي سنتي، دسترسي به انواع قليان و تنباكو را ايجاد مي كند. از سوي ديگر والدين نسبت به مصرف سيگار داراي حساسيت هاي ويژه اي هستند، اما نسبت به قليان يا پيپ چنين ديدگاهي ندارند. حتي گاهي اوقات افراد به صورت خانوادگي اقدام به مصرف و استعمال قليان كرده كه همين امر مي‌تواند يكي از علل آسيب پذيري بيشتر نوجوانان در برابر نيكوتين باشد. بايد بدانيم كه نوجوانان به سرعت نسبت به اين ماده وابسته شده و تحت تاثير آثار مخرب آن از لحاظ ژنتيكي، سلامت جسمي و رواني قرار مي گيرند.

روشهاي مصرف نيكوتين چيست؟

همان طور كه پيشتر در مقاله اعتياد به نيكوتين توضيح داده شد، اين ماده را به روش هاي گوناگون و مختلفي مي توان مصرف كرد. نيكوتين از ساليان دور مورد استفاده بشر بوده است و به صورت هاي مختلف از برگ‌گياه تنباكو استفاده مي شده است. اما متداول ترين روش هاي مصرف نيكوتين عبارتند از :

• سيگار
• پيپ
• قليان

سيگار

سيگار يكي از متداول ترين روش‌هاي مصرف نيكوتين مي باشد. در حقيقت سيگار يك استوانه كوچك كاغذي است كه حدود ۱۰ سانتي متر طول و ۱۰ ميليمتر قطر دارد و از برگهاي بريده شده يا عمل آمده تنباكو توليد مي شود.

سيگار را با پيچيدن تنباكو در يك كاغذ نازك توليد مي‌كنند و تفاوت عمده آن با سيگار برگ، اين است كه در سيگار برگ، تنباكو در برگ تنباكو پيچيده شده و فيلتر ندارد. در حقيقت سيگارهاي معمولي بين ۱۰۰ تا ۴۰۰ ميلي گرم نيكوتين دارند.

پيپ

وسيله چوبي و يا فلزي است كه توسط اروپاييان براي مصرف تنباكو مورد استفاده قرار مي گرفته است. با ورود اين كالا به كشور ايران، تغييراتي در آن ايجاد شد و به صورت چپق هاي دسته بلند تغيير شكل داد. اما بايد بدانيم كه دود پيپ از سيگار مضرتر است، زيرا كاملاً قليايي مي باشد ولي دود سيگار خنثي است. از طرف ديگر ميزان تنباكو موجود در پيپ بسيار بيشتر از سيگار است و به اين دليل كه فيلتر ندارد به صورت مستقيم با مخاط دهان و ريه برخورد پيدا ميكند.

قليان

يكي ديگر از وسايلي كه به وسيله آن مي توان تنباكو را مورد استعمال قرار داد، قليان مي باشد. اين دستگاه به وسيله ايرانيان ابداع شد و از ديرباز براي دود كردن تنباكو به كار برده مي‌شده است. تنباكويي كه توسط قليان مورد استفاده قرار مي گيرد داراي درصد بالاتري از نيكوتين است و از كيفيت و مرغوبيت كمتري نسبت به انواع ديگر تنباكو برخوردار است. قليان داراي مواد مضر بيشتري نسبت به سيگار و انواع ديگر روشهاي مصرف نيكوتين مي باشد.

به وسيله اين دستگاه انواع تنباكوها را مي‌توان استفاده كرد. به طور مثال، اخيراً تنباكوهاي عطري كه با افزوده شدن اسانس به آن توليد مي‌شوند، توسط آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد. برخي از مهمترين انواع تنباكوهاي اصلي عبارتند از تنباكو ليمو، پرتقال، سيب، نعنا و غيره.

بايد بدانيم كه اين مواد، كاملا شيميايي هستند و به شكل مصنوعي به تنباكو اضافه مي گردند و داراي خواص آسيب زايي شديدي مي باشند. در همين رابطه تصورات اشتباه بسياري در رابطه با ميزان عوارض دود قليان وجود دارد. به طور مثال بسياري از افراد تصور مي‌كنند به اين دليل كه در قليان دود از ميان آب عبور مي‌كند، تصفيه شده و ضرر كمتري دارد، اما بايد بدانيم كه دود قليان چندين برابر دود سيگار داراي مضرات و سموم شيميايي ميباشد.

مدت زمان تاثيرات نيكوتين در بدن

نيمه عمر ماندگاري نيكوتين در بدن حدود يك ساعت مي باشد. يعني پس از شش ساعت نيكوتين جذب شده توسط متابوليسم بدن دفع مي گردد. در همين رابطه نيكوتين از طرق مختلف از بدن دفع شده و خارج مي گردد كه مهمترين آنها عبارتند از :

• بخشي از پروتئين جذب شده توسط آنزيمهاي كبدي دفع مي گردد
• مقداري از نيكوتين باقي مانده در بدن توسط كليه ها تصفيه شده و از طريق ادرار دفع مي گردد
• كوتينين باقي مانده در بدن توسط كليه ها تصفيه شده و از طريق ادرار دفع مي گردد

نيمه عمر ماده كوتينين توليد شده در بدن فرد حدود ۲۴ ساعت مي باشد كه در آزمايش ادرار مي توان آن را تشخيص داد.

به همين دليل افراد ۲۴ ساعت پس از قطع مصرف نيكوتين دچار علائم محروميت نيكوتين مي شوند.

نحوه تشخيص مصرف نيكوتين چيست؟

نيكوتين داراي تاثيرات تحريك كنندگي و آرام‌بخشي مي باشد و همانطور كه پيشتر توضيح داد شد، مصرف اين ماده باعث مي شود تا مغز به صورت غير مستقيم به ترشح دوپامين اقدام كند و فرد دچار حالت سرخوشي گردد. مهمترين تاثيرات محركي نيكوتين عبارتند از :

• بهبود توجه و يادگيري
• بهبود زمان واكنش
• توانايي حل مسئله

از طرف ديگر كشيدن سيگار موجب بالا رفتن خلق، كاهش تنش و كم شدن احساس افسردگي مي گردد.

اما اين احساسات بسيار كوتاه مدت بوده و تاثيرات نيكوتين به سرعت از بين مي روند. به همين دليل فرد خيلي سريع دچار افسردگي، خستگي و خواب آلودگي مفرط شده و براي از بين بردن اين حالات مجبور مي شود مجدداً نيكوتين مصرف كند. به همين دليل افراد به صورت مرتب مجبور هستند براي از بين بردن آثار آزاردهنده محروميت از سيگار، آن را مصرف كرده تا بتوانند مانند انسان طبيعي رفتار كنند.

افرادي كه به نيكوتين اعتياد پيدا مي كنند، مجبور هستند در طول شبانه روزي اين ماده را مصرف كنند، در غير اين صورت دچار علائم محروميت شده كه مهمترين آنها پرخاشگري، خصومت و خشم مي باشد. اين علائم باعث كاهش همكاري اجتماعي فرد شده و عملكرد اجتماعي و شغلي را به شدت كاهش مي دهد. از سوي ديگر، تضعيف عملكرد شناختي و هماهنگي‌هاي رواني در افرادي كه دچار وابستگي به نيكوتين هستند و از مصرف آن خودداري مي‌كنند، ايجاد مي شود.

تاثيرات كوتاه مدت نيكوتين چيست؟

نيكوتين يك ماده كاملاً شيميايي و بسيار سمي است. ۶۰ ميلي گرم از آن مي‌تواند موجب مرگ يك شخص بالغ گردد. با مصرف يك سيگار معمولي حدود ۲ ميلي گرم نيكوتين وارد بدن فرد مي‌شود كه از طريق دود استنشاق مي گردد. در چنين حالي، فرد در حال بلعيدن و مصرف مقدار بسيار زيادي از مواد شيميايي سمي  مي باشد كه به ارگانهاي حياتي بدن نفوذ مي كنند. زياده‌روي در مصرف نيكوتين باعث بروز مسموميت در افراد شده كه برخي از مهمترين علائم آن عبارتند از :

• تهوع
• استفراغ
• آب‌ريزش از دهان
• رنگ‌پريدگي
• اسهال
• سرگيجه
• سردرد
• افزايش فشار خون
• لرزش و عرق سرد

مسموميت ناشي از نيكوتين مي تواند بر تمركز تاثير گذاشته و باعث ايجاد گيجي و اختلالات حسي در افراد شود. علاوه بر اين، باعث اختلال در چرخه خواب شده و از خواب عميق جلوگيري مي‌كند و منجر به بيدار شدن هاي مكرر در طول شب و احساس خستگي در طول روز مي گردد.

در همين رابطه اگر براي ترك نيكوتين تصميم گرفته ايد، بهتر است با مشاوره ترك اعتياد تماس بگيريد تا به شما كمك كنند تا به شكل صحيح و اصولي و با استفاده از متدهاي درماني استاندارد، روند ترك اعتياد موفقي را تجربه نماييد.

تاثيرات بلند مدت نيكوتين كدامند؟

مصرف مداوم و مزمن نيكوتين باعث ايجاد آسيب به سلامت جسمي و رواني افراد مي‌گردد. به‌طور كلي، چندين نوع بيماري حاصل مصرف اين ماده روانگردان است كه به صورت كلي سلامت جسمي و رواني افراد را با خطر جدي مواجه مي كند. در همين رابطه مهمترين بيماري هايي كه افراد در اثر مصرف سيگار يا نيكوتين به آن مبتلا مي شوند، عبارتند از :

• سرطان
• بيماري هاي قلبي و عروقي
• بيماريهاي تنفسي
• آسيب هاي پوستي
• ساير بيماري ها

سرطان

بر اساس تحقيقات انجام شده، خطر مرگ در اثر ابتلا به سرطان ريه در مردان ۲۲ درصد و در زنان سيگاري تا ۱۲ درصد بيشتر از افراد غير سيگاري مي‌باشد. به طور كلي مصرف سيگار خطر سرطان دهان، رحم، كبد، كليه، مثانه، معده، لوزالمعده و خون را به شدت افزايش مي دهد.

در افرادي كه قليان يا سيگار استفاده مي‌كنند، شيوع سرطان دهان و ريه مي تواند تا حد زيادي افزايش پيدا كند. به طور كلي مصرف نيكوتين خطر ابتلا به سرطان سينه را در زنان افزايش مي‌دهد. در حقيقت زناني كه سيگار مي كشند حدود ۳۰ درصد بيشتر از زنان غيرسيگاري در معرض سرطان سينه قرار دارند. زناني كه قبل از ۲۰ سالگي و يا حداقل ۵ سال قبل از اولين دوره بارداري شروع به سيگار كشيدن مي‌كنند بيشتر از ساير افراد در معرض خطر سرطان ريه قرار دارند.

بيماري هاي قلبي و عروقي

مصرف نيكوتين و استعمال دخانيات خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي را به شدت افزايش مي دهد. در افراد سيگاري، احتمال حمله قلبي در سنين ۳۰ تا ۵۰ سالگي، ۵ برابر بيشتر از افراد غير سيگاري مي باشد. مونوكسيد كربن موجود در سيگار باعث مي‌شود تا فرآيند خون رساني و انتقال اكسيژن به اندام هاي حياتي مانند قلب با اختلال روبرو شده و سرخرگ ها دچار گرفتگي شده و در نهايت فرد دچار حمله قلبي گردد.

بيماري هاي تنفسي

۸۷ درصد از كل موارد ابتلا به سرطان ريه به دليل مصرف سيگار و نيكوتين مي باشد. به طور مشخص افراد سيگاري ۸ برابر بيشتر از ساير افراد در معرض ابتلا به سرطان ريه قرار دارند. از سوي ديگر مصرف سيگار باعث بروز انواع بيماري هاي ريوي مانند برونشيت و آمفيزم در افراد مي گردد.

مشكلات ظاهر و پوست

مواد شيميايي موجود در دود سيگار، باعث مي شود كه پوست فرد به سرعت خشك و ملتهب شده و روند چين و چروك و پيري تسريع شود. مصرف نيكوتين در انگشت ها، ناخن ها و دندان‌ها تاثيرات مخرب بسياري را تحميل مي‌كند و باعث آسيب به بافت هاي پوست و ناخن در افراد سيگاري مي گردد.

ساير مشكلات فكري و مغزي

مهمترين تاثيرات ماده روانگردان نيكوتين بر روي مغز و سيستم عصبي افراد مي باشد. مصرف اين ماده باعث تغييرات فيزيكي و خلقي در فرد شده و مغز را به صورت غير مستقيم وادار به ترشح دوپامين مي‌كند.  بروز اين حالت در مغز افراد، باعث ايجاد حالت سرخوشي و احساسات خوشايند در فرد مي‌گردد، اما مانند ساير مواد مخدر و روانگردان ديگر، بدن و مغز فرد دچار حالت تحمل و مقاومت در برابر نيكوتين مي گردد.

به طور كلي مصرف مكرر نيكوتين باعث مي شود مغز نسبت به آن حالت تحمل پيدا كرده و حالات خوشايند به سرعت از بين بروند. با بروز اين حالت فرد مجبور مي شود براي دستيابي به احساسات خوشايند قبلي مرتباً سيگار بكشد. سوخت و ساز بدن به سرعت نيكوتين را از بدن دفع كرده و باعث افزايش ميزان تحمل فرد نسبت به اين ماده مي‌شود. با بروز اين حالت، اعتياد به نيكوتين در فرد شكل گرفته و پس از گذشت چند دقيقه تمامي تاثيرات سيگار از بين مي رود. به همين دليل افراد سيگاري بايد به صورت مرتب از اين ماده استفاده كنند تا حالات لذت بخش قبلي را تجربه نمايند.

نقش والدين در پيشگيري از اعتياد نيكوتين در نوجوانان

همانطور كه در مقاله نقش خانواده در ترك اعتياد توضيح داده شد، نقش خانواده يكي از تاثيرگذارترين فاكتورها در پيشگيري و درمان اعتياد در ميان نوجوانان و جوانان است. در اين راه كودكان و نوجوانان از والدين خود الگو برداري كرده و در محيطي كه در آن پرورش پيدا مي‌كنند آمادگي روبرويي با مسائل و مصائب اجتماعي را پيدا مي‌كنند. در اين مسير خانواده هايي كه والدين در آنها سيگاري هستند و نيكوتين مصرف مي كنند، احتمال بروز اعتياد به نيكوتين و ساير مواد مخدر را در كودكان و فرزندان خود افزايش مي دهند.

والدين بايد آگاه باشند كه رفتارهاي آنها مي‌تواند تاثيرات مخرب بسياري در رشد و نمو فرزندانشان داشته باشد. از طرف ديگر ميزان شناخت و آگاهي والدين و انتقال اطلاعات صحيح و آموزشي به كودكان در پيشگيري از بروز اعتياد در فرزندان بسيار موثر است. در اين مسير شناخت و آگاهي از باورهاي غلط درباره اعتياد و انتقال اطلاعات صحيح به فرزندان در رابطه با مصرف انواع مواد محرك و يا مخدر مي تواند به افراد كمك كند تا پس از ورود به اجتماع از خود در برابر تهديد هاي اجتماعي مانند اعتياد محافظت كنند.

راهكارهايي براي پيشگيري از اعتياد نيكوتين

آگاهي از نكات كاربردي براي پيشگيري از مصرف سيگار و نيكوتين در ميان نوجوانان و جوانان مي‌تواند تا حد زيادي كمك نمايد. برخي از مهمترين نكات را با شما در ميان گذاشته تا با جزئيات بيشتر آن آشنا شويد.

1- صحبت كردن با فرزندان و نوجوانان

در مورد سيگار و مضرات آن با فرزند نوجوان خود صحبت كنيد و در مورد اينكه آيا در ميان دوستان او فردي سيگاري وجود دارد يا خير، تحقيق كنيد. زيرا احتمال سيگاري شدن فرزند شما هنگامي كه با افراد سيگاري معاشرت مي‌كند بسيار بيشتر مي‌شود. به طور كلي نوجوانان اولين سيگار خود را با دوستان سيگاري خود مي كشند.

در اين راه انتقال آگاهي و آموزش هاي صحيح در رابطه با مديريت احساسات، مي تواند بسيار موثر باشد. در اين مسير بايد بدانيد كه احساس او نسبت به مصرف سيگار چيست و چه نظري در رابطه با سيگار و مصرف آن دارد. بر اساس تحقيقات انجام شده درباره اعتياد نوجوانان به سيگار مشخص شده كه پس از چند هفته علائم وابستگي به سيگار در افراد هويدا مي شود. در نتيجه به فرزند خود كمك كنيد تا در احساسات شخصي خود دقيق شده و در مورد مديريت آنها آموزش ببيند.

2- آموزش مهارت هاي زندگي

نوجواناني كه در يك محيط سالم و توام با آموزش رشد مي‌كنند، در دوران نوجواني و جواني مي توانند احساسات و افكار خود را مديريت كرده و از انرژي خود بيشترين بهره را ببرند. نوجواناني كه آموزش هاي لازم و آگاهي هاي مورد نياز را دريافت مي كنند، مي آموزند تا از انرژي سرشار دوران نوجواني و جواني خود بدون استفاده از مواد محرك و يا روانگردان به خوبي استفاده كنند و از آن بهره ببرند. در اين راه نقش خانواده و انتقال آگاهي هايي كه والدين به فرزندان خود مي دهند، بسيار موثر بوده و مي تواند تاثيرات درخشاني در روند تكامل نوجوانان داشته باشد.

3- شناخت بازتاب هاي اجتماعي

رفتار هر شخص در اجتماع، بازتاب هاي اجتماعي متفاوتي را براي او در پي دارد. در نتيجه آموزش فرزندان و نوجوانان و آگاهي از بازتاب هاي مخربي كه مصرف سيگار و نيكوتين براي افراد به همراه دارد، به آنها اين آگاهي را مي دهد تا از دوران پر تلاطم نوجواني با موفقيت و بدون آسيب عبور نمايند. نوجواناني كه از آثار تخريبي جسمي، رواني و اجتماعي مصرف نيكوتين آگاه مي شوند، مي توانند از خود در برابر پيشنهادات تهديد آميزي كه در محيط اجتماعي و در ميان گروه همسالان وجود دارد، از خود محافظت كنند.

مهمترين راهكارها براي ترك نيكوتين چيست؟

همانطور كه مي دانيد، ترك نيكوتين كار ساده‌اي نيست، زيرا اين ماده يكي از انواع مواد روانگردان است كه باعث ايجاد وابستگي هاي شديد رواني و جسمي در افراد مي گردد. مصرف طولاني مدت نيكوتين باعث تغييرات جدي خلقي در افراد مي‌شود و در زمان قطع مصرف ناگهاني آن فرد با علائم محروميت شديدي روبرو ميگردد. به همين دليل براي آنكه بتوانيد ترك موفقيت آميزي در رابطه با ترك سيگار و نيكوتين داشته باشيد، بايد بر اساس يك برنامه دقيق درماني عمل كنيد تا به موفقيت دست يابيد.

در ادامه به تشريح و توضيح بيشتر مراحل يك برنامه درماني خواهيم پرداخت كه به شما كمك مي كند تا با تمركز بيشتري براي ترك اعتياد نيكوتين اقدام كنيد. اما به خاطر داشته باشيد، كه تنها مطالعه اين راهكارها كافي نيست و شما بايد عملا آنها را در زندگي خود به كار گيريد تا بتوانيد با اعتياد پيچيده نيكوتين روبرو شده و آن را مديريت نماييد و در نقطه‌اي از فعاليت متوقف كنيد.

1. موانع را تشخيص دهيد

موانعي را كه در مسير ترك اعتياد وجود دارد را به خوبي شناسايي كنيد. اين موانع مي توانند روند ترك سيگار را با تأخير روبرو كنند، اما شما مي توانيد به حقيقت و ميزان قدرت هر كدام از آنها پي ببريد و بر آنها فائق شويد. براي اين كار لازم است تا دست به كار شويد و به دنبال راه حل هر كدام از اين موانع فكري، رواني و جسمي اقدام كنيد. به طور مثال براي برطرف كردن علائم محروميت نيكوتين لازم است تا از داروهاي مناسب و روش هاي درماني كه مي‌تواند به شما كمك كند، استفاده نماييد.

در اين مسير بايد بدانيد كه عوامل بازدارنده اي وجود دارد كه برخي از آنها دروني و برخي ديگر بيروني هستند. به طور مثال بايد مرزهايي براي زندگي بدون سيگار و نيكوتين را براي خود مشخص كنيد و با افرادي كه سيگاري هستند، ارتباط خود را محدود كنيد.

2. منافع ترك نيكوتين را تشخيص دهيد

به طور كلي ترك سيگار و نيكوتين داراي نتايج بسيار مفيدي براي شما و زندگيتان مي باشد. به همين دليل لازم است اين تاثيرات مثبت را براي خود مشخص كرده و از آنها استفاده نماييد. اين تاثيرات به صورت كوتاه مدت و بلند مدت وجود دارند، اما تشخيص و شناخت دقيق آن ها مي تواند به شما انگيزه كافي براي ادامه مسير درمان و بهبودي از نيكوتين را انتقال دهد.

منافع كوتاه مدت :

تنفس راحت، پس انداز پول، نداشتن لباس هاي بد بو از مهمترين منافع كوتاه مدت شما در ترك سيگار و اعتياد به نيكوتين مي باشد. لازم است تا يك ليست كامل از اين منافع را براي خود تهيه كرده و جايي يادداشت كنيد و به طور مرتب آنها را به خود يادآور شويد.

منافع بلند مدت :

از طرف ديگر منافع و تاثيرات مثبت بلندمدت نيز براي شما در ترك سيگار وجود دارد كه مهمترين آنها عبارتند از : كاهش احتمال ابتلا به بيماريها، افزايش طول عمر، متوقف كردن تاثيرات مخرب دود دست دوم براي اطرافيان و نزديكان. اين تاثيرات مهم را كه در دراز مدت مي‌تواند تاثيرات مثبت بسياري را بر زندگي شما و اطرافيانتان ايجاد نمايد را براي خود مشخص كنيد. شناخت كافي از دلايل ترك سيگار مي تواند به شما در متوقف سازي اين اعتياد پيچيده كمك‌هاي موثري نمايد.

3. از خودتان تعهد كتبي بگيريد

اعتياد به سيگار و نيكوتين ، شما را از لحاظ رواني به شدت تحت تاثير قرار مي دهد. به همين دليل لازم است تصميم و دلايلي كه باعث شده شما براي ترك سيگار يا نيكوتين اقدام كنيد را بايد به طور كامل براي خود مشخص كنيد. براي اين كار انگيزه خود براي ترك سيگار و تاريخي كه مي خواهيد آن را عملي كنيد را يادداشت كرده و نسبت به آن خود را متعهد كنيد. مي توانيد اين كار را مانند يك قرارداد بنويسيد و بابت انجام آن از خود تعهد بگيريد.

به خاطر داشته باشيد كه داشتن تعهد براي به ثمر رساندن كارهايي كه به صورت فرايند و در طول مدت زمان انجام مي شوند، بسيار اهميت دارد. اين موضوع به شما كمك مي كند تا نسبت به ترك سيگار با انگيزه بيشتري عمل كرده و به شكلي جدي به آن نگاه كنيد و براي آن اقدام نماييد.

4. از حمايت هاي اطرافيان كمك بگيريد

از دوستان و اطرافيان خود كه از تصميم شما اطلاع دارند بخواهيد تا در اين زمينه به شما كمك كنند. در اين باره ارتباط شما با افراد غير سيگاري كه مي توانند به شما در ترك سيگار و نيكوتين كمك كنند، بسيار اهميت دارد. كمكهاي روحي، رواني و عاطفي كه آنها در اختيار شما مي‌گذارند، مي‌تواند انگيزه و تصميم شما را استحكام بخشيده و در مسير پيش رو قدم هاي شما را استوارتر نمايد.

5. خود را بيشتر بشناسيد

يكي از مهمترين فاكتورها در متوقف سازي انواع اعتيادها مانند سيگار يا نيكوتين شناخت دقيق پديده اعتياد در زندگي مي باشد. به طور كلي شما بايد بدانيد چه چيزهايي باعث تحريك و وسوسه شما به مصرف سيگار مي گردد. از طرف ديگر موقعيت هايي كه شما را وادار به مصرف سيگار مي‌كنند را شناسايي كرده تا بتوانيد از آنها جلوگيري كامل به عمل آوريد.

در اين باره بايد فهرست كاملي از چيزهايي كه باعث وسوسه شما به مصرف مجدد سيگار يا نيكوتين مي‌شود را تهيه كرده و به خوبي نسبت به آنها آگاهي پيدا كنيد. به طور مثال ممكن است نوشيدن قهوه، صحبت با تلفن يا مشاهده سيگار كشيدن ديگران باعث تحريك شما به مصرف مجدد شود. در چنين شرايطي، در هفته اول ترك اعتياد خود حتماً بايد از اين عوامل به طور كامل پرهيز كرده و دور بمانيد.

تشخيص زمان ترك نيكوتين :

تشخيص زمان مناسب براي شروع ترك سيگار و مصرف نيكوتين بسيار اهميت دارد. در همين رابطه هرگز نبايد در زمان هايي كه دچار فشارهاي عصبي هستيد و يا در زمان تعطيلات براي ترك سيگار اقدام كنيد. از طرف ديگر يك تاريخ را براي خود انتخاب كرده تا قبل از آن آخرين سيگار خود را مصرف نماييد. اين تاريخ را به ديگران اعلام كرده و از آنها بخواهيد تا شما را حمايت كنند.

در رابطه با ترك سيگار، تكنيك‌هاي مختلفي وجود دارد كه مي‌تواند به شما كمك كند تا با موفقيت به روند قطع مصرف نيكوتين ادامه دهيد. به طور مثال، بايد تمرين كنيد كه بدون سيگار با فشارهاي عصبي خود روبرو شويد و آنها را مديريت نماييد. از طرف ديگر بايد براي سيگار كشيدن خود عادت هاي سازنده و سالم را جايگزين نماييد. براي اينكار يك ليست از علاقه مندي هاي خود تهيه كرده تا بتوانيد از رفتارها و عادات سازندۀ جديد استفاده كرده و آنها را با عادت سيگار كشيدن، جايگزين نماييد.

برخي از عادات و كارهاي سازنده

• سيگار و فندك را دور بريزيد
• پياده‌روي و دوچرخه‌سواري كنيد
• يك قلك پول تهيه كنيد
• وقت خود را با افراد غير سيگاري سپري كنيد
• به صورت مرتب خود را تشويق كنيد
• به صورت منظم غذا بخوريد
• شرايط ترك سيگار را بپذيريد
• به طور منظم و خوب بخوابيد
• در صورتيكه مجدد مصرف كرديد مايوس نشويد و دوباره شروع كنيد

لازم است بدانيد كه ترك نيكوتين به طور كلي كار دشواري است و براي موفقيت در آن شما نياز به كمك هاي تخصصي داريد. در اين رابطه استفاده از خدمات ترك اعتياد و همچنين خدمات مشاوره ترك اعتياد كمپ ترك اعتياد اهواز كمپ به شما كمك مي كند تا با استفاده از اين خدمات يك ترك موفق و بدون بازگشت را تجربه نماييد.

6. خود را باور كنيد و خودباوري داشته باشيد

بسياري از افراد سيگاري به دليل شكست هايي كه در گذشته خورده اند، اعتماد كمي به نيروي خود براي ترك سيگار و متوقف سازي اعتياد نيكوتين دارند. به همين دليل لازم است تا افكار خود را سر و سامان دهيد و به جاي تمركز بر ترك سيگار به عنوان يك مانع بزرگ و غيرقابل عبور، بر روي رفتارهايي تمركز كنيد كه به شما كمك مي كنند مصرف سيگار را متوقف نمايد.

در اين مسير بايد واقعيت‌ها و پديده‌هاي را كه باعث مي شوند شما در ترك اعتياد صدمه ببينيد را شناسايي كنيد و به خوبي از آنها دور بمانيد. از طرف ديگر شناسايي و مشخص نبودن چيزهايي كه به شما كمك مي كند تا اعتماد به نفس بيشتري براي ترك سيگار داشته باشيد را پيدا كرده و از آنها به خوبي استفاده نماييد.

7. نا اميد نشويد

در صورتي كه در دوران ترك اعتياد نيكوتين با لغزش روبه‌رو شديد و يك يا دو نخ سيگار كشيد، نبايد نا اميد شويد. اين اتفاق براي بسياري از افرادي كه مبتلا به اعتياد به سيگار يا نيكوتين هستند، كاملا طبيعي است. در صورتي كه چنين اتفاقي افتاد مي بايست بر اساس برنامه درماني كه تنظيم كرده ايد، عمل كرده و به راه خود ادامه دهيد و به هيچ وجه نبايد نا اميد شويد.

اگر دچار لرزش و مصرف مجدد شديد، دلايل آن را جستجو كنيد و از تجربيات آن براي ادامه مسير استفاده كرده و به راه خود با قدرت ادامه دهيد. در اين مسير كمك افراد متخصص مي‌تواند به شما كمك كند تا روند ترك اعتياد خود را با موفقيت سپري كنيد.

8. از لغزشهايتان درس بگيريد

همان طور كه پيشتر توضيح داده شد، اگر در مسير ترك اعتياد سيگار يا نيكوتين دچار لغزش شديد، بايد آن اتفاق را به خوبي به خاطر بسپاريد و دلايل اتفاق افتادنش را بررسي نماييد. به خاطر داشته باشيد اطلاعاتي كه بعضاً لغزشهايتان در اختيار شما مي گذارند، مي تواند بسيار مفيد و موثر باشد.

9. از نو شروع كنيد

هنگامي كه با محرك هاي دروني و بيروني و عواملي كه باعث مي شوند شما به مصرف سيگار يا نيكوتين روي آوريد آشنا مي شويد و نسبت به آنها آگاهي مي يابيد، مي‌توانيد در روند درمان خود موفق تر عمل نماييد. در اين بين استفاده از كمك هاي تخصصي و درمانهاي تكميلي مانند رفتار درماني شناختي يا همان CBT مي‌تواند به شما كمك كند تا نسبت به چالش هاي ذهني، رواني و عاطفي خود در اعتياد به انواع مواد مخدر و يا نيكوتين كاملا موثر عمل نماييد.

آيا اعتياد به نيكوتين را ميتوان متوقف ساخت؟

پاسخ به اين سوال به طور قطع مثبت است. افرادي كه دچار اعتياد سنگين به نيكوتين هستند، نيز مي توانند براي ترك نيكوتين اقدام كنند. به خاطر داشته باشيد كه ترك اعتياد انواع مواد مخدر و اعتيادهاي رفتاري ديگر با كمك هاي تخصصي و استفاده از متدهاي درماني استاندارد و مدرن مي تواند به شما كمك كند تا با موفقيت انواع اعتيادهاي خود را متوقف سازيد.

مهمترين تاثيرات ترك سيگار

به خاطر داشته باشيد كه ترك سيگار و اعتياد به نيكوتين در هر مقطع سني كه باشيد، داراي فوايد بسياري براي شما خواهد بود. حتي اگر براي مدت هاي طولاني و سالها سيگار كشيده‌ايد، قطع مصرف و ترك آن باعث مي شود تا شرايط زندگي شما به طور كامل تغيير كند. ترك سيگار داراي فوايد بسياري است، اما برخي از مهمترين آنها عبارتند از :

• در طي ۲۰ دقيقه: فشار خون و تعداد ضربان قلب شما كاهش مي‌يابد
• در طي هشت ساعت: سطح اكسيژن و مونواكسيد در خون به حد طبيعي خود بازمي‌گردد.
• در طي يك روز: احتمال بروز سكته قلبي كاهش مي‌يابد.
• در طي دو روز: انتهاي اعصاب بازسازي شده و حس بويايي و چشايي تقويت مي‌شود.
• در طي دو هفته: جريان خون بهبود يافته و عملكر ريه‌ها افزايش مي‌يابد.
• در طي ۹-۱ ماه: سرفه، احتقان سينوس‌ها، خستگي و تنگي نفس كاهش مي‌يابد.
• در طي ۱ سال: احتمال بروز سكته قلبي دقيقاً نصف مي‌شود.
• در طي پنج سال: ميزان بروز سكته مغزي نيز به اندازه افراد غير سيگاري مي‌شود.
• در طي ۱۰ سال: احتمال مرگ به علت بروز سرطان ريه به اندازه نصف افراد سيگاري مي‌شود.
• در طي ۱۵ سال: شانس بروز بيماري‌هاي عروق قلبي و مرگ ناشي از آن به اندازه افرادي مي‌شود كه هرگز سيگار نكشيده‌اند.

به خاطر داشته باشيد حتي در سن ۶۰ سالگي ترك سيگار مي‌تواند ميانگين عمر فرد را سه سال افزايش دهد. اين موضوع در مورد افراد ۳۰ ساله كه اعتياد به سيگار و نيكوتين را متوقف مي‌كنند، بسيار بيشتر است و فرد ديگر با خطري در رابطه با اعتياد به سيگار روبرو نخواهد بود.

بهترين روش ترك سيگار چيست؟

نكته مهم در رابطه با ترك سيگار و نيكوتين اين است كه مهم نيست چه مدت درگير اعتياد به آن بوده ايد، بلكه با ترك نيكوتين مي توانيد از آسيب ها و صدمات جسمي و رواني بيشتر جلوگيري نماييد. شما براي ترك سيگار به راهنمايي هاي متخصصين ترك اعتياد و مشاورين مركز ترك اعتياد اهواز نياز داريد.

در حقيقت بهترين درمان براي ترك نيكوتين و سيگار استفاده از كمك هاي تخصصي مشاورين ترك اعتياد مي باشد. در نتيجه براي كاهش علائم محروميت از نيكوتين و عوارضي كه قطع مصرف ناگهاني آن براي شما ايجاد مي كند، از كمك هاي تخصصي بهره مند شويد تا بتوانيد با موفقيت به روند درمان خود ادامه دهيد.

در همين رابطه، استفاده از كمك هاي تخصصي، خدمات روانشناختي و روانكاوي اعتياد مي‌تواند به افراد كمك كند تا روند درمان موفقي را براي ترك نيكوتين تجربه نمايند. بايد به خاطر داشته باشيد كه ترك سيگار داراي علائم رواني عصب شناختي مختلفي است و استفاده از كمك هاي تخصصي روانشناسان را مي طلبد.

علائم محروميت :

علائم محروميت در طي ۳ تا ۷ روز پس از قطع مصرف به اوج خود مي رسند و طي چند هفته به طور كامل فروكش مي كنند. در برخي افراد به دليل اعتياد هاي سنگين ممكن است اين علائم و عوارض محروميت از نيكوتين طولاني‌تر شود. به همين دليل در صورتي كه افراد از كمك هاي تخصصي براي ترك نيكوتين استفاده نكنند، ممكن است اين علائم و عوارض باعث شروع مجدد مصرف در آنها شود.

در همين زمينه براي آنكه بتوانيد روند ترك موفقيت آميزي را تجربه كنيد، بايد حتماً از تجربه و تخصص مشاورين ترك اعتياد كمپ ترك اعتياد اهواز كمپ استفاده نماييد. در اين مسير متخصصين مجموعه درماني اهواز كمپ به شما كمك مي كنند تا با حالات، عوارض و علائم اعتياد به نيكوتين به نحو صحيح روبرو شويد و آنها را مديريت نماييد. متخصصين به شما در مركز ترك اعتياد اهواز كمك مي‌كنند تا تمامي عوامل و محرك هاي دروني و بيروني را شناسايي كرده و جلوي مصرف مجدد و لغزش را بگيريد.

درباره كمپ ترك اعتياد اهواز كمپ

كمپ ترك اعتياد شبانه روزي اهواز كمپ در تهران، اهواز، شيراز، اصفهان و ساير شهرهاي خوزستان با همكاري مراكز ترك اعتياد كه داراي مجوز رسمي از وزارت بهداشت و بهزيستي هستند، براي بستري و درمان بيماران اعتياد به عنوان بهترين و مجهزترين مراكز درمان اعتياد در كشور فعاليت دارد. اين كمپ ترك اعتياد جزء مراكز درمان اعتياد است كه داراي متخصصين ترك اعتياد، روانشناسان و روان درمانگران اعتياد مي باشد.

در اين مركز درماني از روش‌هاي جايگزين درماني و نگهدارنده مانند متادون درماني براي ترك اعتياد افراد استفاده نمي‌شود. روش درمان در كمپ ترك اعتياد اهواز كمپ بر پايه حذف كامل ماده اعتياد آور از بدن بيمار مي باشد و از طرف ديگر بيماران بدون وابستگي به هرگونه ماده مخدر يا شيميايي ديگر مي‌توانند با استفاده از كمك هاي تخصصي و همچنين داروهاي مكمل غير مخدر و غير شيميايي، روند درمان موفقي را سپري كرده و به يك زندگي سالم و بدون مواد دست يابند.

افراد پس از ترخيص از مركز ترك اعتياد خدمات درماني خود را به صورت جلسات مشاوره خصوصي، خانوادگي و يا گروه درماني دريافت كرده و مي توانند به روند درمان خود پس از سم زدايي و ترك فيزيكي تدريجي و استاندارد با استفاده از خدمات روانكاوي و روانشناختي مركز ادامه دهند.

سوالات متداول

1- آيا مصرف نيكوتين اعتياد آور است؟
به طور يقين بله. نيكوتين يكي از انواع مواد روانگردان است كه داراي قدرت اعتيادزايي بسيار زيادي مي باشد. مصرف اين ماده روانگردان باعث مي شود تا مغز به صورت غيرمستقيم به ترشح دوپامين اقدام نمايد. همين موضوع مانند انواع ديگر مواد اعتياد آور باعث بروز اعتياد در فرد شده و پديده تحمل كه در نتيجه آن مصرف شخص به سرعت بالا مي‌رود، اتفاق مي افتد.

2- آيا اعتياد به نيكوتين در ميان زنان و مردان يكسان است؟
بر اساس مطالعات، مشخص شده كه زنان و مرداني كه از نيكوتين و سيگار استفاده مي‌كنند، داراي عادات رفتاري متفاوتي هستند. به طور كلي زنان سيگار كمتري در طول روز مي كشند و به سيگارهاي كم نيكوتين گرايش دارند و در هنگام مصرف پك عميق نمي زنند. متاسفانه در سال‌هاي اخير گرايش زنان و دختران جوان مصرف سيگار و نيكوتين بيشتر شده و مصرف آن در ميان زنان افزايش پيدا كرده است. به طور كلي زنان كمتر از مردان براي ترك نيكوتين اقدام مي‌كنند و در صورت اقدام موفقيت كمتري دارند.

3- آيا مصرف سيگار در دوران بارداري تاثير گذار است؟
همانطور كه مي‌دانيم سيگار داراي ۴۰ هزار نوع ماده سمي است و مصرف آن در دوران بارداري باعث خطر سقط جنين، مرده زايي و يا زايمان زودرس ميشود. از طرف ديگر سندروم مرگ ناگهاني نوزاد يكي از موارد شناخته شده در اعتياد به نيكوتين در زنان باردار مي باشد.

منبع نوشته : ماده روانگردان نيكوتين